Framside Vang Historielag

Vårtur for Vang Historielag torsdag 2. juni 2016.

Vårturen 2016 gjekk til til Nørre Leirhol og dei nedlagde husmannsplassane rundt garden. 21 vangsgjeldingar hadde møtt fram i det fine veret. Eigarane sjølve Jon og Sigrun tok imot oss. Jon fortalde den eventyrlege soga om Riddarstøga. Dei historiske hendingane og legendene rundt dei vil vera kjende for dei fleste. Men Jon fortalde at det også dei siste åra hadde kome fram historiske kjelder som har gjeve ny kunnskap om eigartilhøva i den tidlege tida støga var til. Etterpå fekk vi koma inn i støga og sjå ei imponerande samling av reidskapar, klesdrakter og ymse anna innbu. Etterpå synte Jon oss rundt i Jobu- og Gråtass- museet sitt. Han har tallause traktorar og ei nær komplett samlng JoBu-sager. Og mange av deltakarane kjende att eitt av klenodia i samlinga, den første brannbilen som kom til Vang. Motoren tende og gjekk på første draget, - musikk for dei som likar motorar! Etterpå tok Jon oss med til dei nedlagde husmannsplassane rundt garden. Første stopp var Teigen. Her budde Ola i Hærsje. Ola vart ei legende ennå medan han levde. Han var sprek og uthaldande. Etter å ha fylt både 80 og 90 år, og meire til, gjorde han karstykke og sprell som berre fåe kunne gjera han etter. Han 'tok den heilt ut' anten det var i fjellet eller anna uteliv, elller det var i festleg lag. Jon har restaurert uthuset som har ein fjøs-del med tre båsar og ei løe i andre enden. Innehuset er også restaurert.

Deretter gjekk vi over haugen nordafor til Hærsjen. Det var her Ola var fødd. Det står att ei løe og restar av muren innehuset hadde stått på. Ein idyllisk plass der fjorden (Vangsmjøsa) kjem inn i ei brei vik. Vidare nordover passerte vi husmannsplassen 'Hærsja-skogen'. Plassen skal ha vore til. Men ein har ikkje funne tufter eller andre merke i landskapet som fortel kvar husa har stått. Etterpå såg vi hustufter etter Øvre og Nerre Øigardsbakkin, og etter Øigardsbakkin. Til slutt gjekk vi innom grava nordafor garden som er tidfesta til rundt år 400 e.k.

Historielaget takkar eigarane Jon og Sigrun for den særs gode mottakinga og omvisinga vi fekk. Kunnskapen og entusiasmen hos omvisaren gjorde kvelden minnerik.

Her er Leirholssundet smalast, berre 200 meter breitt. På hi sida, litt til høgre for midten av bildet, ser du to svaberg som stikk opp av vatnet. Dette er Sundshella der den vegfarande vart sett i land. Truleg vart dei reisande frakta over på ein flåte som var forankra med liner/reip til land på båe sider av sundet og slik at ein kunne sveive seg over med ei veiv som var montert på flåten. Trafikken over sundet vara fram til 1808 då vegen over Kvamskleiva var i stand.